Tímabært að endurskoða allt norrænt samstarf – uppfærum Helsingforssamninginn!

Flokkahópur miðjumanna vill að hindranir gegn endurnýjuðu Helsingfors samkomulagi verði leystar eins fljótt og auðið er til að skapa aukið norrænt samstarf í ljósi breyttrar heimsmyndar.

Ríkisstjórnir Norðurlandanna vilja tilnefna aðila til að rannsaka lagalegar og efnahagslegar afleiðingar hugsanlegrar uppfærslu á Helsingforssamningnum. Norðurlandaráð hefur einróma stutt endurskoðun Helsingfors samningsins sem er eitthvað sem sýnir að pólitískur vilji er til staðar. Þess vegna er mikilvægt að hefja vinnu við endurskoðunina eins fljótt og auðið er.

Heimsskipanin er að taka miklum breytingum. Norrænt samstarf hefur allt í einu lent í sviðsljósinu hvað varðar öryggismálin. Hvað gerum við ef við getum ekki treyst helstu bandamönnum okkar? Þá eigum við að okkar nánustu bandamenn.

Norræna varnarsamstarfið Nordefco er að ganga í gegnum öflugan þróunarfasa sem er mögulegur vegna aðildar Finnlands og Svíþjóðar að NATO. Innan NATO geta Norðurlönd myndað sterkt svæðisbundið samstarf. Samstarf Norðurlanda er traust og áreiðanlegt og getur stuðlað að minni spennu, til dæmis á norðurskautssvæðinu.. En það krefst aukins pólitísks varnarsamstarfs, aukinnar áætlanagerðar og sameiginlegrar framtíðarsýnar um öryggi á svæðinu.

Þegar Norðurlandaráð hóf endurskoðun Helsingfors samningsins árið 2023 var stefnt að því að færa opinbert norrænt samstarf til yfirstandandi árþúsunds. Það markmið heldur áfram að vera í gildi.

Ástandið í heiminum hefur síðan þá breyst verulega og önnur markmið hafa orðið mikilvægari.

Eitt af því mikilvægasta er að styrkja hlutverk Grænlands, Álandseyja og Færeyja í norrænu samstarfi.

Við teljum einnig að nú sé enn mikilvægara en áður að lögfesta norrænt utanríkis-, varnar- og öryggis pólitískt samstarf.

Kaupmannahöfn, 24. febrúar 2025

Flokkahópur miðjumanna í Norðurlandaráði